raz

raz I {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mnż I, D. -u, Mc. razie; lm D. -ów, zwykle w lm {{/stl_8}}{{stl_7}}'cios, uderzenie, cięcie, ukłucie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mocny, śmiertelny, bolesny raz. Razy bata, noża.Wymierzać razy. Uchylać się, zasłaniać się od razów. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}raz II {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mnż I, D. -u, Mc. razie; lm D. -y {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'w połączeniu z liczebnikiem oznacza: wielokrotność (synonim form {{/stl_7}}{{stl_8}}razkroć, razkrotnie{{/stl_8}}{{stl_7}}) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przypominałem ci o tym trzy razy. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'dzień, chwila, w której zaszło jakieś zdarzenie; przypadek, wypadek, sytuacja': {{/stl_7}}{{stl_10}}W obu razach zawinili nieostrożni przechodnie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'któreś z rzędu wykonanie jakiejś czynności, pracy, doświadczenie czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Pierwszy raz nie był zbyt udany. Za drugim razem wszystko pójdzie lepiej. Trzeciego razu nie będzie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}raz III {{/stl_13}}{{stl_8}}licz. ndm {{/stl_8}}{{stl_7}}, to samo co jeden (stosowany zwykle przy odliczaniu): Raz, dwa, trzy... {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}raz IV {{/stl_13}}{{stl_8}}przysł. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'w pewnym momencie, pewnego dnia; kiedyś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zadzwonił raz do niej i poprosił o spotkanie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wreszcie, nareszcie, w końcu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Niech raz będzie z tym spokój! {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'ostatecznie, definitywnie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie zamierzam przerabiać raz napisanego artykułu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}raz V {{/stl_13}}{{stl_8}}oper. met., {{/stl_8}}{{stl_7}}to samo co po pierwsze: Raz, że nie wiem dokładnie, co to za interes, a po drugie, nie mam teraz pieniędzy, które mógłbym zainwestować. ZOB. bywać [być] raz na wozie, raz pod wozem; co i raz; do trzech razy sztuka; iks razy; ilekroć... tyle razy{{/stl_7}}{{stl_7}}; ile razy; ile razy... tyle razy; ile razy..., tylekroć; ile razy..., zawsze; innym razem; iść (raz) wytkniętą drogą; na razie I i II; nie dać się (długo, dwa razy) prosić; nie raz, nie dwa [nie raz i nie dwa]; nie trzeba [nie musi się] {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}(długo, dwa razy) prosić; od razu; pewnego razu; pi razy drzwi [oko]; po raz nie wiem który; raz na jakiś czas; w razie; w razie czego; w każdym razie; w najlepszym razie; w żadnym razie [wypadku]; w przeciwnym razie {{/stl_7}}